STEPHEN KING

Γνήσιος απόγονος του Πόε και του Λάβκραφτ ή απλά επαγγελματίας συγγραφέας τρόμου και φαντασίας?


   Πολλοί τον έχουν αποκαλέσει «βασιλιά του φόβου», ενώ άλλοι τον θεωρούν ως τον μεγαλύτερο σύγχρονο Αμερικανό συγγραφέα ιστοριών τρόμου. Το σίγουρο πάντως είναι, ότι εκατομμύρια αναγνώστες  σε όλο τον κόσμο έχουν διαβάσει κάποια ιστορία του και ακόμα περισσότεροι έχουν ακουστά το όνομα του, απ' τις συχνές αναφορές στον διεθνή περιοδικό τύπο ή από ταινίες που βασίστηκαν σε ιστορίες του King και κυρίως από τα βιβλία του που επανεκδίδονται συχνά ανά την υφήλιο.
                Ο Stephen King ξέρει καλύτερα από κάθε άλλον τι φοβίζει τον αναγνώστη και γιατί, και του προσφέρει σε μεγάλες δόσεις στα κείμενα του. Ο ίδιος επισημαίνει τις προθέσεις του: «Αναγνωρίζω τον τρόμο ως το πιο εκλεπτυσμένο συναίσθημα και γι' αυτό προσπαθώ να τρομοκρατήσω τον αναγνώστη. Αν όμως καταλάβω ότι δεν μπορώ να τον τρομάξω, τότε προσπαθώ να τον κάνω να φρικιάσει. Κι αν καταλάβω ότι δεν μπορώ ούτε να τον κάνω να αισθανθεί φρίκη, τότε προσπαθώ να τον κάνω να νιώσει απέχθεια».
               Κατά καιρούς έχει ειπωθεί και εν μέρει είναι αληθές, ότι ο Stephen King με τα έργα του ξορκίζει τους δαίμονες που κατοικούν στο μυαλό του, και κυρίως απομακρύνει τις εμμονές που φωλιάζουν στις σκέψεις του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το βιβλίο «Misery» (1985), στο οποίο ένας δημοφιλής συγγραφέας αιχμαλωτίζεται και βασανίζεται από μια φανατική θαυμάστρια των κειμένων του και παρανοϊκή νοσοκόμα.
                Όπως και να ‘χει πάντως, ο Stephen King χρησιμοποιεί τον τρόμο και ως «όχημα», για να δημιουργήσει μυθιστορηματικούς κόσμους, όπου με ύφος απλό και περίτεχνες περιγραφές στηλιτεύει την αμερικανική κοινωνία ειδικότερα και τον άσχημο κόσμο που ζούμε γενικότερα, ενώ ταυτόχρονα αυτή την ασκήμια αντί να την καταπραΰνει, την μεγεθύνει, μπολιάζοντας την με γερές δόσεις τρόμου και μυστηρίου.
                Το στοιχείο που κάνει τα βιβλία του Stephen King να είναι τόσο επιτυχημένα και τόσο δημοφιλή σε ένα ευρύτερο φάσμα αναγνωστών, είναι η αναλυτική περιγραφή και η ακρίβεια του λόγου που χρησιμοποιεί που σε συνδυασμό με την επικαιρότητα της εποχής, καθιστούν και τις πλέον υπερφυσικές ιστορίες, πέρα για πέρα αληθοφανείς.

                         Ποιος είναι?

                Γεννήθηκε το 1947 στο Πόρτλαντ των ΗΠΑ, όπου μεγάλωσε και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μέιν με υποτροφία, όπου και δίδαξε  για λίγο καιρό αγγλική φιλολογία.
                Η παιδική του ηλικία στιγματίζεται από την αιφνίδια φυγή του πατέρα του και από τις μετακινήσεις τις οικογένειας του στην επαρχία των ΗΠΑ. Σε ηλικία 14 ετών αρχίζει να στέλνει κείμενα του σε περιοδικά ειδικευμένα στην επιστημονική φαντασία. Η συνεχής απόρριψη δημοσίευσης θα πεισμώσουν τον μικρό Stephen να συνεχίσει το γράψιμο και έτσι το 1970 θα δουν το φως της δημοσιότητας ορισμένα του κείμενα σε μικρά fanzines στην αρχή και σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας μετέπειτα.
                 Το 1973 ένας μικρός εκδοτικός οίκος αποφασίζει να αγοράσει το μυθιστόρημα του King “Carrie”, που δεν θα αργήσει να γίνει μπέστ-σέλλερ, φτάνοντας τα 3500000 αντίτυπα. Από εκεί και πέρα τα βιβλία του θα σημειώσουν τρομακτική επιτυχία, φτάνοντας στο σημείο και μόνο η είδηση έκδοσης νέου βιβλίου του King να αποτελεί το εκδοτικό γεγονός της χρονιάς. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα περισσότερα βιβλία του έχουν μεταφερθεί στην μικρή και μεγάλη οθόνη, με επιτυχημένα έως κάτω του μετρίου αποτελέσματα.
                Τον Ιούνιο του 1999 τραυματίστηκε σοβαρά σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα όπου έσπασε το πόδι του, τα πλευρά του και τραυματίστηκε στον πνεύμονα του. Μετά από τρεις εβδομάδες στην εντατική βγήκε από το νοσοκομείο υγιής και αφού έκανε κομματάκια το φορτηγό που τον χτύπησε, παρέδωσε το καινούργιο του συγγραφικό πόνημα με τίτλο «Ονειροπαγίδα», που πρόσφατα είδαμε και στην χώρα μας.
                Σήμερα ζει με την γυναίκα Ταμπίθα Κίνγκ και τα τρία τους παιδιά στο Μπάνγκορ, ενώ και τα τρία του παιδιά γράφουν κείμενα. Ο χρόνος θα δείξει αν «το μήλο κάτω απ' τη μηλιά θα πέσει» και πόσο «νόστιμο» θα είναι.

                Τα βιβλία του King στην Ελλάδα

               Κείμενα του Stephen King στην Ελλάδα άρχισαν να εκδίδονται στις αρχές της δεκαετίας το '80 και πιο συγκεκριμένα από το 1981 και μετέπειτα. Σήμερα πλέον κυκλοφορούν 43 βιβλία του στην ελληνική εκδοτική αγορά από 5 διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους.
               Παρακάτω αναφέρονται αλφαβητικά οι τίτλοι των βιβλίων, ο εκδότης που τα κυκλοφόρησε ή κυκλοφορεί καθώς και η χρονολογία τελευταίας έκδοσης τους.


           ΤΙΤΛΟΣ                       ΕΚΔΟΤΗΣ /ΕΤΟΣ

1. Αδύνατος (Ο)                                        Κέδρος/97
2. Αστυνομία της βιβλιοθήκης (Η)         Επιλογή-Θύραθεν
3. Αϋπνία                                                  Bell/95
4. Aυτό (Το)                                             Νέα Σύνορα/94
5. Αφιέρωση (Η)                               Επιλογή-Θύραθεν/94
6. Δρομέας (Ο)                                         Κέδρος /97
7. Έργα οδοποιίας                                     Κέδρος /97 
8. Εφιάλτες και ονειρότοποι                    Bell /00  (2 τόμοι)
9. Καλοκαίρι της διαφθοράς (Το)          Επιλογή-Θύραθεν/91
10. Καρδιές στην Ατλαντίδα                     Bell /00
11. Κάρυ                                         Επιλογή-Θύραθεν/92
12. Κοράκι (Το)                                   Νέα Σύνορα/96
13. Κριστίν                                           Bell               
14. Κρυφό Παράθυρο - Μυστικός κήπος  
                                                     Επιλογή-Θύραθεν/93
15. Μακριά πορεία (Η)                                  Κέδρος/97
16. Μαύρο σπίτι (Το) (μαζί με Πήτερ Στράουμπ)  Bell/02
17. Μέθοδος των αναπνοών (Η)           Επιλογή-Θύραθεν/93
18. Μίζερι                                                 Bell/03
19. Μπαλάντα της ελαστικής σφαίρας (Η)
                                                     Επιλογή-Θύραθεν
20. Νεκρή ζώνη                                         Bell/01
21. Ντεσπερέισον       (εξαντλημένο)            Bell/97    
22. Ντολόρες Κλέιμπορν                             Νέα Σύνορα/94
23. Νυχτερινή βάρδια                                 Νέα Σύνορα/92
24. Νυχτερινή πτήση 29                     Επιλογή-Θύραθεν/94
25. Νυχτερίτες (Οι)                                    Bell/89
26. Όλα είναι δυνατά                                 Bell/03
27. Ομίχλη (Η)                                 Επιλογή-Θύραθεν/89
28. Ονειροπαγίδα                                       Bell/02
29. Οργή                                                 Κέδρος/98
30. Παιχνίδι του Τζεράλντ (Το)                 Νέα Σύνορα/93
31. Πράσινο μίλι (Το)                                Bell/00
32. Πρόσωπο του φόβου (Το)                    Bell/01
33. Πως τελείωσε  όλο το μπάχαλο      Επιλογή - Θύραθεν/94
34. Ρίτα Χαιήγουωρθ στις φυλακές Σαοσάνκ (Η) 
                                                     Επιλογή - Θύραθεν  
35. Ρόους Μάντερ                                      Bell/96
36. Σάκος με κόκκαλα                                 Bell/02
37. Σάλομς Λότ                                      Νέα Σύνορα/93
38. Σκοτεινά οράματα     (Συλλογικό)
                                                    Επιλογή - Θύραθεν  
39. Σκυλί της Πολαρόιντ (Το)             Επιλογή - Θύραθεν 
40. Στάσου πλάι μου                         Επιλογή-Θύραθεν/01
41. Φυλάχτο (Το) (μαζί με Πήτερ Στράουμπ)  Bell/01
42. Τρέμω στο άγγιγμα μου   (Συλλογικό)      Anubis/01 
43. Χρήσιμα αντικείμενα                               Bell/93

           Ο κινηματογραφικός Stephen King

Ο Stephen King είναι ίσως ο μόνος συγγραφέας εν ζωή που η δουλεία του έχει μεταφερθεί τόσο πολύ στη μικρή μα κυρίως στη μεγάλη οθόνη (πάνω από 80 φορές).
Πολύ συχνά ο ίδιος εκδήλωσε τον αποτροπιασμό του για τις κινηματογραφικές μεταφορές των έργων του, γι' αυτό και βρέθηκε πίσω απ' το φακό στην ταινία “Maximum overdrive”, όπου οι κριτικές δεν ήταν διόλου κολακευτικές.
Παρ' όλα αυτά η μεγάλη οθόνη παρουσίασε αξιολογότατες ταινίες, στηριγμένες λίγο ή πολύ στα βιβλία του King, ενώ μεγάλοι σκηνοθέτες (David Croneberg, Brian de Palma, Stanley Kubrick, John Carpenter κ.α.) και καταξιωμένοι ηθοποιοί (J. Nicholson, Tim Robbins, M. Freeman, Ed Harris κ.α.) συμμετείχαν σ' αυτές.
Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται αλφαβητικά οι ταινίες που στηρίχτηκαν σε βιβλία του Stephen King και προβλήθηκαν στην Ελλάδα, καθώς και το έτος παραγωγής και ο σκηνοθέτης τους:



                  ΤΑΙΝΙΑ                ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ / ΧΡΟΝΙΑ

 Lawnmower man (The)         Brett Leonard     1992
 Maximum overdrive              Stephen King      1986
 Αδύνατος                               Tom Holland      1996
 Αυτό (Το)                              T. Lee Wallace   1990
 Δρομέας (Ο)                          Paul M. Glaser   1987
 Δύναμη πυρός                       Mark L. Lester    1984
 Καρδιές στην Ατλαντίδα       Scott Hicks         2001
 Κάρυ                                     Brian de Palma   1976
 Κούτζο                                  Lewis Teague     1983
 Κριστίν                                  John Carpenter   1983
 Κοράκι (Το)                          Mick Garris        1994
 Λάμψη (Η)                            Stanley Kubrick 1980
 Μάτια της γάτας                    Lewis Teague    1985
 Μίζερι                                    Rob Reiner        1990
 Νεκρή ζώνη                           John Carpenter  1983
 Νεκροταφείο ζώων               Mary Lambert    1989
 Ντολόρες Κλέιμπορν          Taylor Hackford  1994
 Νυκτερινή πτήση 29             Tom Holland      1995
 Νυχτοβάτες (Οι)                   Mick Garris        1992
 Ονειροπαγίδα                    Lawrence Kasden  2002
 Παιδιά του καλαμποκιού     Fritz Kiersch       1984
 Πράσινο Μίλι                       Frank Darabant   1999
 Πρόσωπο του φόβου (To)   George Romero   1993
 Ρίτα Χαίηγουωρθ                 Frank Darabont   1994
 Στάσου πλάι μου                  Rob Reiner          1986
 Χρήσιμα αντικείμενα           Clarke Heston     1993


                 Ο Stephen King και τα e-book

           Παρά το γεγονός ότι τα e-book ή ηλεκτρονικά βιβλία στις ΗΠΑ -όπου πρωτοέκαναν  την εμφάνιση τους- απέτυχαν να προσελκύσουν το αναγνωστικό κοινό και εν τέλει να συνυπάρξουν με την παραδοσιακή μορφή βιβλίου, ο Stephen King επιχείρησε να πειραματιστεί με το ηλεκτρονικό βιβλίο.
           Ήταν λίγο μετά το 2000 όταν πραγματοποιήθηκε η ηλεκτρονική έκδοση της νουβέλας του με τίτλο “Riding the bullet”, 66 σελίδων, με κόστος 2,5 δολάρια. Η έκδοση πραγματοποίησε πωλήσεις 500000 αντιτύπων, αν και στην πραγματικότητα τα αντίτυπα αγοράστηκαν από τα Amazon.com και Barnesandnoble.com και διανεμήθηκαν στο κοινό. Σύμφωνα όμως με μια έρευνα, οι περισσότεροι αναγνώστες ενδιαφέρθηκαν για το βιβλίο με σκοπό να δοκιμάσουν την τεχνολογία, ενώ από αυτούς που το απέκτησαν μόνο το 1% το διάβασαν.
            Την πρώτη προσπάθεια του King, ακολούθησε μια δεύτερη, με την σταδιακή έκδοση στο Διαδίκτυο του ηλεκτρονικού του βιβλίο “The Plant”, η οποία ολοκληρώθηκε σε έξι κεφάλαια και η επιτυχία που σημείωσε ήταν αξιοσημείωτη.
            Παρά την σχετική επιτυχία των ηλεκτρονικών εκδόσεων του King, ο ίδιος τονίζει ότι «τίποτα δεν πρόκειται να αντικαταστήσει τα παραδοσιακά έντυπα βιβλία» και εμφανίζεται διστακτικός. Οι τελευταίες εξελίξεις στις ΗΠΑ, μας πληροφορούν ότι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του ηλεκτρονικού βιβλίου αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, καθώς και ότι οι αναγνώστες περιφρονούν το νέο είδος «τεχνολογικού» βιβλίου, γεγονότα που επαληθεύουν την διστακτικότητα του King και την εμμονή του στο παραδοσιακό βιβλίο.

                Τελευταία νέα του Stephen King

           Ως κατακλείδα, να αναφέρουμε ότι ο King -όντως πολυγραφότατος- έχει παραδώσει τα τέσσερα μέρη (“The gunslinger”, “The drawning of the three”, “The waste lands”, “Wizard & glass”) μιας εφτααλογίας, που θα φέρει το γενικό τίτλο “The dark tower” και ήδη κυκλοφορούν στην αμερικανική εκδοτική αγορά, ενώ το πέμπτο μέρος της σειράς με τίτλο “Wolves of the Calla” κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 2003. Όσον αφορά την ελληνική εκδοτική αγορά, μέσα στο Φθινόπωρο κυκλοφόρησαν το πρώτο και δεύτερο μέρος της εφταλογίας απ' τις Εκδόσεις Bell , ενώ μέσα στο καλοκαίρι επανεκδόθηκε από τον ίδιο εκδοτικό οίκο ένα από τα πιο κλασικά βιβλία του Stephen King, το “Mizery”.

Επίσημη ιστοσελίδα του Stephen King στο Διαδίκτυο : http://www.stephenking.com