ΙΣΑΑΚ ΑΣΙΜΩΦ (1920-1992) - ψευδώνυμο Πωλ Φρέντς
Ο Ισαάκ Ασίμωφ γιος του Ιούδα και της Άννας Ρέητσελ Ασίμωφ, γεννήθηκε το 1920 στο χωριό Πετροβίτσι της Ρωσίας. Τρία χρόνια αργότερα η οικογένεια μετανάστευσε στις Η.Π.Α και εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη. Ο Ασίμωφ μεγάλωσε στο Μπρούκλυν και απέκτησε την αμερικάνικη υπηκοότητα στην ηλικία των 8. Αξιοσημείωτο είναι ότι ποτέ δεν έμαθε Ρωσικά ενώ παράλληλα η κουλτούρα της πατρίδας των γονιών του παρέμεινε γι' αυτόν άγνωστη. Μαθήτευσε στο λύκειο αγοριών του Μπρούκλυν, σχολείο ελιτίστικο για την εποχή εκείνη. Στη συνέχεια σπούδασε χημεία στο πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, από όπου αποφοίτησε το 1939 και πήρε το Μάστερ του το 1941. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου εργάστηκε στον ερευνητικό αεροπορικό σταθμό του Ναβάλ της Φιλαδέλφεια. Το 1948 πήρε το δοκτορά του στη βιοχημεία από το πανεπιστήμιο Κολούμπια. Το 1949 ο Ασίμωφ έγινε μέλος της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου της Βοστόνης και το 1955 απέκτησε τη θέση του επίκουρου καθηγητή της βιοχημείας. Εκεί πραγματοποίησε έρευνες για το νουκλεϊκό οξύ. Παραιτήθηκε το 1958 για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο γράψιμο, ωστόσο παρέμεινε τιμητικά σε αυτή τη θέση μέχρι το 1979 και κατόπιν πήρε τον τίτλο του καθηγητή, τον οποίο διατήρησε μέχρι το θάνατο του. Παντρεύτηκε 2 φορές και απέκτησε 2 παιδιά από τον 1ο γάμο. Πέθανε στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Νέας Υόρκης στις 6 Απριλίου του 1992.
Ο Ισαάκ Ασίμωφ αποτελεί αναμφισβήτητα έναν από τους πιο σημαίνοντες, παραγωγικά και τεχνοτροπικά, συγγραφείς όλων των εποχών. Ο εξωπραγματικά τεράστιος όγκος της δουλειάς του αγγίζει τα 400 (500 σύμφωνα με άλλες πηγές) βιβλία. Τα 2/3 από αυτά είναι αφιερωμένα σε τομείς ενδιαφέροντος όπως χημεία, αστρονομία, φυσική, ιστορία και άλλους επιστημονικούς κλάδους. Τα υπόλοιπα είναι επιστημονικής φαντασίας και μυστηρίου. Το συγγραφικό του έργο συμπληρώνεται από κριτικές παρατηρήσεις για τον Σαίξπηρ και την Βίβλο, σύντομες ιστορίες, σχολιασμούς λογοτεχνικών έργων, συζητήσεις για το μύθο και το χιούμορ, ποιήματα και κωμικά στιχάκια.
Αν υποθέσουμε ότι κάθε λογοτεχνικός κλάδος έχει φανατικούς οπαδούς που τον αντιμετωπίζουν σχεδόν σα θρησκεία, τότε μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι για τους λάτρεις της Ε.Φ ο Ισαάκ Ασίμωφ αποτελεί τον Πατριάρχη του είδους. Μαζί με τους Άρθουρ Κλάρκ και Ρόμπερτ Α. Χάϊνλαϊν θεωρήθηκε ως ένας από τους τρεις δασκάλους-πρωτοπόρους του συγγραφικού αυτού είδους. Δε θα πρέπει ωστόσο να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η δημιουργικότητα του επ' ουδενί δε περιορίστηκε μόνο στο τομέα αυτό. Άνθρωπος με πολλές ανησυχίες και ενδιαφέροντα, μας χάρισε πάνω από 250 βιβλία αφιερωμένα σε θεματολογία έξω από την Ε.Φ.
Κριτικοί, επιστήμονες και εκδότες πιστεύουν ότι το μεγαλύτερο ταλέντο του Ασίμωφ ήταν ότι εκλαΐκευε ή, όπως ο ίδιος έλεγε, μετέφραζε την επιστήμη για τον απλό αναγνώστη. Η δύναμη του, ως συγγραφέα Ε.Φ, ήταν η ιδιαίτερη ικανότητα του να αναπτύσσει λογικά ενδιαφέρουσες ιδέες μέσα σε ένα συμβατικό πλαίσιο ιστορίας, το οποίο δεν είχε πολλές αισθησιακές ή οπτικές αναφορές. Με γλώσσα απλή, ορολογία προσιτή χτίζει, δημιουργεί εικόνες που δεν φτάνουν στα όρια μιας άλογης φαντασίας. Με τρόπο μοναδικό μας μεταφέρει από την πραγματικότητα που βρισκόμαστε σε μια άλλη που είναι εύκολο να τη δεχτούμε και να τη κάνουμε δική μας. Χαρακτηριστικό της συγγραφικής του μεθοδολογίας αποτελεί το σχόλιο των κριτικών του ότι οι ιστορίες του μοιάζουν σαν «διάγραμμα στο μαυροπίνακα».
Εμπνευσμένος από τις ιστορίες του Φρανκενστάϊν και του Φάουστ αλλά και από το θεατρικό έργο «Πα.Ρο.Ρο» (= Παγκόσμια Ρομπότ του Ρόσσουμ) του Τσέχου συγγραφέα Κάρελ Κάπεκ ξεκίνησε το 1940 να γράφει τις ιστορίες του για τον κλάδο της Ε.Φ που ο ίδιος βάφτισε ρομποτική. Έχοντας βαρεθεί τη χιλιοειπωμένη μέχρι τότε ιστορία των ρομπότ που επιτίθενται στους δημιουργούς τους αποφάσισε να γράψει για ρομπότ μιας διαφορετικής άποψης. Και για να στηρίξει την προσπάθεια του αυτή, όντας ο ίδιος επιστήμονας, προχώρησε στην επιστημονική διατύπωση των τριών νόμων της ρομποτικής. Οι νόμοι αυτοί που δένονται με μια αυστηρή επιστημονική, κοινωνιολογική και φιλοσοφική αλληλουχία, δημιούργησαν τις ασφαλιστικές δικλείδες ώστε τα ρομπότ να υπακούουν τον άνθρωπο και να μην τον απειλούν με τις τεράστιες δυνάμεις τους. Οι νόμοι αυτοί εκτός από τεράστιο επιστημονικό άλμα αποτέλεσαν ένα breakthrouth για τον κόσμο της Ε.Φ.
Τα βιβλία του Ασίμωφ άνοιξαν το δρόμο στη σκέψη των ανθρώπων για να αναρωτηθούν κατά πόσο μια μηχανή μπορεί να διαθέτει ευφυΐα και κατ' επέκτασιν κατά πόσο μια ευφυής μηχανή, όπως το ρομπότ, μπορεί να έχει συνείδηση. Γιατί εάν ένα ρομπότ μπορεί να αποκτήσει συνείδηση σημαίνει ότι έχει την ικανότητα να επεξεργάζεται το προϊόν του εγκεφάλου του και το προϊόν της σχέσης του εγκεφάλου με το περιβάλλον και έπειτα να τα συνδυάζει. Άρα, το ρομπότ μπορεί να επιβάλλει ενότητα στις εμπειρίες του. Επομένως, τα ποζιτρονικά ρομπότ όπως ο Ασίμωφ τα οραματίστηκε έχουν κατανοήσει το εγώ τους και έχουν, όπως είναι λογικό, συνείδηση. Μέσα από τις ιστορίες του για τα ρομπότ ο Ασίμωφ θέτει το θέμα του εγώ, της συνείδησης, της γλώσσας και κατ' επέκτασιν της ταυτότητας του ανθρώπου, ζητήματα που ακόμη και σήμερα είναι επίκαιρα.
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το ότι ένας άνθρωπος εν έτει 1940 κατόρθωσε να ταξιδέψει με το μυαλό και τη φαντασία του τόσο μπροστά στο μέλλον, ώστε να μας περιγράψει με ανάγλυφο τρόπο μια εποχή όπου ξεκινά η κυριαρχία των ρομπότ ενώ ήδη ο άνθρωπος έχει προχωρήσει σε αξιοσημείωτες επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις. Ο Ασίμωφ μας παρουσιάζει τη δική του οπτική γωνία για τα ρομπότ και κάνει την πρότασή του για το μέλλον. Μια πρόταση που καταδεικνύει ότι το 1940 ο συγγραφέας είχε κατανοήσει τη δύναμη της μηχανής και τις δυνατότητές της. Το ζήτημα πλέον είναι εάν η ανθρωπότητα είναι ή θα είναι έτοιμη να διαχειριστεί μια τέτοια προοπτική. Η τεχνολογία και η επιστήμη πολλές φορές έχουν αποδειχτεί καταστροφικές για τον άνθρωπο καθώς οι δυνάμεις τους συχνά ξεπερνούν τις δικές μας. Αυτό που μένει λοιπόν δεν είναι να προσπαθήσουμε να κρύψουμε το «δαχτυλίδι» μας αλλά να εκπαιδευτούμε με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείσουμε όποια πιθανότητα να καταστραφούμε από τα δημιουργήματα μας.
ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ
1. Επιστημονική Φαντασία είναι ο κλάδος της λογοτεχνίας που ασχολείται με τις ανθρώπινες αντιδράσεις στις αλλαγές που συμβαίνουν στο επίπεδο της επιστήμης και της τεχνολογίας.
2. Από τη στιγμή που είμαι άθεος και δε πιστεύω ότι ο Θεός ή ο Σατανάς, ο παράδεισος ή η κόλαση, υπάρχουν, μπορώ μόνο να υποθέσω πως όταν πεθάνω θα υπάρχει μια αιωνιότητα του τίποτε να ακολουθήσω.
3. Η αλήθεια είναι ότι καμιά κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει έλλειψη μεθόδων για να ελέγχει τον λαό της. Ούτε κομπιούτερ, ούτε κώδικες, ούτε φάκελοι είναι απαραίτητα. Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι μια ιστορία από τυραννίες και κυβερνήσεις καταστολής, και οι περισσότερες από τις πιο κατασταλτικές και δραστικά δεσποτικές κυβερνήσεις είχαν πολύ λίγα τεχνολογικά μέσα στη διάθεση τους.
4. Η διαφορά ανάμεσα στον αναγνώστη και τον μη αναγνώστη μεγαλώνει σταθερά με τη πάροδο των ετών. Όσο περισσότερο διαβάζει ο αναγνώστης τόσο περισσότερη πληροφορία παίρνει, τόσο μεγαλώνει το λεξιλόγιο του, τόσο γίνεται οικείος με ποικίλες λογοτεχνικές μορφές. Γίνεται σταθερά πιο εύκολο γι' αυτόν να διαβάζει, ενώ παράλληλα για τον μη αναγνώστη γίνεται σταθερά δυσκολότερο και όχι άξιο προσπάθειας.
5. Οι χειρότερες τυραννίες είναι οι τυραννίες των δειλών ανθρώπων.
6. Το σύμπαν λοιπόν δεν είναι ακριβώς όπως νόμιζες ότι είναι. Καλύτερα επομένως να επανεξετάσεις τα πιστεύω σου γιατί σίγουρα δεν μπορείς να ξαναχτίσεις το σύμπαν.
7. Οραματίζομαι έναν κόσμο γεμάτο υπολογιστές και ρομπότ να κάνουν τη σκληρή δουλειά ή έναν κόσμο διαστημικοκεντρικό με ανθρώπους να ταξιδεύουν γύρω από τη Γη και να φτάνουν σε αστεροειδείς. Από την άλλη πλευρά όμως φαντάζομαι ένα μολυσμένο πλανήτη όπου η ποιότητα ζωής βουλιάζει ή έναν στον οποίο θα γίνει πυρηνικός πόλεμος και θα αυτοκαταστραφούμε. Δεν υπάρχει τίποτε που να πρέπει να γίνει, τα πάντα εξαρτώνται ολοκληρωτικά από τι θα αποφασίσουμε εμείς να κάνουμε. Το ζήτημα είναι, ότι ο άνθρωπος σήμερα τείνει να ενεργεί με τέτοιο παράλογο τρόπο, ώστε περισσότερο βλάπτει παρά ευεργετεί την ανθρωπότητα.
8. Η προσωπική μόρφωση είναι το μόνο είδος μόρφωσης που υπάρχει.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΟΜΟΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΡΟΜΠΟΤ
1. Δεν επιτρέπεται στο Ρομπότ να βλάπτει τον άνθρωπο ή με την αδράνειά του ν' αφήσει να πάθει κακό.
2. Το ρομπότ πρέπει να υπακούει στις διαταγές που λαμβάνει από τον άνθρωπο, εκτός εάν οι διαταγές αυτές έρχονται σε αντίθεση με τον Πρώτο Νόμο.
3. Το ρομπότ πρέπει να προστατεύει την ύπαρξή του, εφ' όσον η φροντίδα αυτή δε συγκρούεται με τον Πρώτο και Δεύτερο Νόμο.
(Εγχειρίδιον Ρομποτικής 56ης έκδοσης 2058 μ.Χ.)
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Εγώ, το Ρομπότ» )
«Πώς ξέρουμε, τελικά, ποιο πραγματικά είναι το καλό της ανθρωπότητας;
Δεν έχουμε στη διάθεσή μας τους άπειρους παράγοντες, που έχει η μηχανή, στη δική της. Να σου αναφέρω ένα πολύ γνωστό παράδειγμα, ίσως ολόκληρος ο τεχνικός μας πολιτισμός να δημιουργήσει περισσότερη δυστυχία και αθλιότητα απ' όση έχει αποτρέψει. Ίσως ένας γεωργικός- αγροτικός πολιτισμός με λιγότερη κουλτούρα και μικρότερο πληθυσμό να είναι καλύτερος. Αν είναι έτσι, οι μηχανές, πρέπει να κινηθούν προς αυτές τις κατευθύνσεις, προτιμότερα χωρίς να μας το πουν, αφού με την άγνοια και τη μεροληψία μας, ξέρουμε μόνο ό,τι έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε καλό και τότε
Θα καταπολεμούσαμε την αλλαγή. Ή, μπορεί, μια ολοκληρωτική αστικοποίηση ή μια κοινωνία τέλεια ρατσιστική ή το κομμουνιστικό σύστημα ή η καθολική αναρχία, να είναι η λύση. Δεν το ξέρουμε. Μονάχα οι μηχανές το ξέρουν και προχωρούν προς τα εκεί, παίρνοντας μας μαζί τους».
« Όμως μου είπες, Σούζαν, πώς ο «Σύνδεσμος της Ανθρωπότητας» έχει δίκιο και πώς το Ανθρώπινο Γένος έχει χάσει την πρωτοβουλία για το μέλλον του».
« Στην πραγματικότητα, δεν την είχε ποτέ του. Βρισκόταν πάντοτε στο έλεος οικονομικών και κοινωνικών δυνάμεων που δεν καταλάβαινε, στα καπρίτσια του κλίματος και στην έκβαση κάθε στρατιωτικής σύγκρουσης. Τώρα οι Μηχανές τα προλαβαίνουν και τα εξουδετερώνουν και κανείς δεν μπορεί να τις σταματήσει, αφού οι Μηχανές θα τον αντιμετωπίσουν, όπως τον σύνδεσμο, έχοντας το απόλυτο όπλο στη διάθεσή τους, τον ολοκληρωτικό έλεγχο της Παγκόσμιας Οικονομίας».
«Φρικιαστικό!».
« Ίσως θαυμάσιο. Σκέψου, ότι για πάντα, κάθε σύγκρουση είναι α π ο φ ε υ κ τ ή. Από τώρα κι ύστερα μονάχα οι Μηχανές είναι το α ν α π ό φ ε υ κ τ ο!».
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
* Nightfall, 1941
* I, Robot, 1950
* The Caves of Steel, 1952
* Lucky Starr and the Pirates of the Asteroids, 1953 (as Paul French)
* The Naked Sun, 1956
* The Rest of the Robots, 1964
* Tales of Black Widowers, 1974
* The Robots of Dawn, 1983
* Asimov on Astronomy, 1974
* Asimov on numbers, 1977
* Asimov's Guide to Shakespeare, 1970
* Mars, 1965
* Nemesis, 1989
* Life and Time, 1978
* Norby the Mixed- up Robot, 1983
* The Gods Themselves, 1972
* The Greeks, 1965
* The Neutrino, 1966
* Asimov on Physics, 1972
* The Positronic Man, 1993
* Inside the Atom, 1956
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου