ΛΕΥΚΑΔΙΟΣ ΧΕΡΝ

 Ο σχεδόν άγνωστος στην Ελλάδα Λευκάδιος Χερν είναι πασίγνωστος στην Ιαπωνία όπου τιμάται ως ένας από τους εθνικούς της συγγραφείς. Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1850, ήταν ο δεύτερος γιος του ιρλανδού στρατιωτικού γιατρού Τσαρλς Χερν, που υπηρετούσε τότε στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα, και της Ρόζας Κασιμάτη από τα Κύθηρα. Βαπτίστηκε με δύο ονόματα, Πάτρικ και Λευκάδιος, διατήρησε όμως όταν έγινε συγγραφέας το δεύτερο, για να υποδηλώνει την ελληνική του καταγωγή.
            Όταν ο πατέρας του πήρε μετάθεση για την Ινδία, οι γονείς του χώρισαν. Ως παδί διαλυμένης οικογένειας πλέον βρίσκεται σε μικρή ηλικία στην Ιρλανδία, υιοθετημένος από μια καταπιεστική γιαγιά ή θεία. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, εσωτερικός σε σχολεία της Αγγλιάς και της Γαλλίας, όπου ένα σοβαρό ατύχημα του άφησε τυφλό το αριστερό μάτι. Στα δεκαοκτώ του χρόνια έφυγε αναζητώντας καλύτερη τύχη στο Λονδίνο αρχικά και αργότερα στην Αμερική, όπου δημοσίευσε τα πρώτα του λογοτεχνικά έργα. Εκεί εργάστηκε σε διάφορες ευκαιριακές δουλειές, ώσπου βρήκε το δρόμο του ως ροπόρτερ σε εφημερίδα, όπου και καταξιώθηκε για το ζωντανό του γράψιμο. Παράλληλα δημοσίευε και μεταφράσεις από τα γαλλικά.
           Έκανε διάφορα ταξίδια στα πλαίσια του επαγγέλματός του και το 1890 έφυγε ως ανταποκριτής του εκδοτικού οίκου Χάρπερς στην Ιαπωνία, όπου και αποφάσισε να παραμείνει. Ήταν τότε σαράντα ετών.  Αφιέρωσε την υπόλοιπα δεκατέσσερα χρόνια της ζωής του στη βαθύτερη γνωριμία με τον πολιτισμό της Ιαπωνίας και τη μετάδοση της γνώσης αυτής στο Δυτικό κόσμο. Παντρεύτηκε την Κοϊζούμι Σετσούκο, απόγονο οικογένειας σαμουράϊ και απέκτησε μαζί της τέσσερα παιδιά. Πήρε το ιαπωνικό όνομα Γιάκομο Κοϊζούμι, υοθετώντας το επώνυμο της συζύγου του. Το 1894 άρχισε να διδάσκει στο αυτοκρατορικό πανεπιστήμιο της Ιαπωνίας Αγγλική φιλολογία και ολοκλήρωσε το βιβλίο του Glimpses of an unfamiliar Japan, (Ματιές στην άγνωστη Ιαπωνία). Αν και έμαθε τέλεια την ιαπωνική γλώσσα, συνέχισε να γράφει στα αγγλικά.
            Πέθανε το 1904 σε ηλικία 54 ετών και τάφηκε σύμφωνα με την επιθυμία του στο βουδιστικό κοιμητήριο πίσω από το σπίτι του. Άφησε πίσω του ένα ογκώδες συγγραφικό έργο από  βιβλία και πανεπιστημιακές παραδόσεις που περιλαμβάνονται στην ιαπωνική έκδοση των 27 τόμων του έργου του. Σ`αυτό προβάλλει την Ιαπωνία με ιδανικό τρόπο, παρουσιάζοντας στη δύση μιαν άγνωστη ως τότε χώρα, η οποία ακριβώς την εποχή εκείνη προσπαθούσε να πλησιάσει το πρότυπο ενός δυτικού κράτους. Στα βιβλία του περιλαμβάνει όχι μόνο περιγραφές τοπίων και ηθών, αλλά και μεταγραφές μύθων, μελετήματα γύρω από τα δύο κυριώτερα θρησκευτικά ρεύματα της Ιαπωνίας (σιντοϊσμού και βουδισμού), και ακόμη ιστορικές, κοινωνικές και καλλιτεχνικές αναλύσεις.
            Για τους Ιάπωνες ο Λευκάδιος Χερν είναι ο «Έλληνας», που έκανε γνωστό τον πολιτισμό τους στη Δύση και δημιούργησε ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τη χωρα αυτή. Είναι πολύ ευχαριστημένοι με τον τρόπο που κάνει την παρουσίαση αυτή ο Λευκάδιος και τον θεωρούν ως τον αυθεντικότερο ερμηνευτή της Ιαπωνίας και του πολιτισμού της στη Δύση. Διατηρούν το σπίτι που έζησε, έχουν αφιερωμένο στο όνομά του το πάρκο όπου συνήθιζε να κάνει τον περίπατό του, τον πεζόδρομο στο εμπορικό κέντρο της πόλης Μαντσούε, όπου πρωτοέφτασε, διατηρούν μουσείο με τα προσωπικά του αντικείμενα, όπου και το ιδιαίτερα ψηλό γραφείο που είχε, για να αντιμετωπίζει το πρόβλημα της όρασης που αντιμετώπιζε λόγω της μερικής του τύφλωσης. Επίσης Ιάπωνες τουρίστες επισκέπτονται το σπίτι που γεννήθηκε στη Λευκάδα.
            Στα έργα που έχει αφιερώσει στην Ιαπωνία ( Η πρώτη μου μέρα στην Ανατολή, Ένας συντηρητικός, Ματιές στην άγνωστη Ιαπωνία, Κοκόρο (= καρδιά), Πέρα από την Ανατολή, Κοθαϊντάν κλπ) παραθέτει κάθε φορά θαυμαστές ιστορίες της ιαπωνικής παράδοσης. Οι ήρωες τους προέρχονται από το χώρο του τρομαχτικού και του παράδοξου: ο τυφλός που έκανε τους νεκρούς να κλαίνε, ο άνθρωπος - καρχαρίας που έχυνε ρουμπίνια αντί για δάκρυα, η ζωγραφιά που έχανε τα χρώματά της όταν τη χώριζαν από τον ιδιοκτήτη της, ο βρυκόλακας που είχε τρυπώσει στο βάθος των νερών και ο ονειροφάγος Μπακού που έτρωγε τα κακά όνειρα.



Βιβλία του Λευκάδιου Χερν στα ελληνικά:

ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ, μεταφρ. Χαλικιάς Σωτήρης, Ινδικτος, 1999, 285 σελ.

Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΕΜΩΝ, μετάφρ. Καλαμαντής Γιώργος Κ., Κέδρος, 1998, 368 σελ.

ΙΑΠΩΝΙΚΟΙ ΘΡΥΛΟΙ, μεταφρ. Νικητοπούλου Μαριάννα, εικονογράφηση Αραποστάθη Ηλέκτρα, Σιδέρης Ι., 150 σελ.

ΚΑΪΝΤΑΝ, Σμυρνιωτάκης, 1996, 96 σελ.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ, Χαλικιάς Σωτήρης, Ίνδικτος, 1997, 444 σελ.

ΟΛΕΘΡΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ, μετάφρ. Καλονάρος Πέτρος, Gutenberg, 1991,

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΠΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΖΕ ΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ, μετάφρ. Βουκελάτου Δώρα, Εστία, 2000, 61 σελ.


Βιβλία για το Λευκάδιο Χερν

Ο ΑΛΛΟΣ ΛΕΥΚΑΔΙΟΣ ΧΕΡΝ, Κλαίρη Παπασταύρου, Παπαζήση, Αθήνα, 2002, σελ. 259